Het kabinet roept in haar regeerakkoord op tot naar elkaar omzien. Recent kondigde de Europese Commissie een wet aan die bedrijven gaat verplichten om te zien naar iedereen die voor hen werkt. Gemeenteraden spelen een belangrijke rol in het omzien naar alle inwoners binnen hun grenzen. Maar ook buiten hun grenzen hebben gemeenten veel invloed. De vraag is hoe bewust gemeenten en hun inwoners daarvan zijn.
De coronapandemie heeft laten zien dat we wereldwijd nauw met elkaar verbonden zijn. Velen van ons hebben zich ingezet voor anderen. We vonden het niet meer dan normaal om dingen te laten om anderen te beschermen, en we kwamen in actie om de meest kwetsbaren te helpen. Dit doen we nu eveneens voor de bevolking van Oekraïne.
Wereldwijde verbondenheid komt ook tot uiting in aankoopbeslissingen die we, op alle niveaus, dagelijks nemen. De producten die we kopen geven gelegenheid tot omkijken naar de makers. De prijs die we betalen, bepaalt het leven van de maker. Rechtvaardige prijzen voor boeren en producenten in ontwikkelingslanden zijn niet alleen voor hen, maar voor iedereen van belang. Mensen die in hun eigen land een leven in welzijn kunnen opbouwen, zijn niet langer genoodzaakt hun geluk elders te zoeken. Boeren die een fatsoenlijke prijs ontvangen, kunnen zich klimaatvriendelijke landbouw veroorloven. Omzien naar elkaar zou eigenlijk niet meer dan normaal moeten zijn.
Er zijn inspirerende voorbeelden van gemeenten die over hun grenzen kijken. Zo streeft de gemeente Tilburg ernaar om haar inwoners bewust te maken van mondiale problematiek: wat burgers doen heeft effect op de wereld en dat wat er gebeurt in de wereld heeft effect op Tilburg. Deze gemeente gelooft in een gedeelde verantwoordelijkheid voor onze planeet en zorg voor leefomstandigheden van mensen wereldwijd. Het mooie is dat samenwerking door inwoners voor mondiale zaken, lokaal sociale cohesie tot gevolg heeft.
Er is een breed scala van wijzen waarop lokale politieke partijen en gemeenteraden kunnen omzien naar mensen buiten hun gemeentegrenzen. Bijvoorbeeld:
- Door het vaststellen en uitvoeren van beleid voor internationale samenwerking: hoe is de gemeente verbonden met andere plaatsen en landen en hoe kun je positieve impact maken.
- Door het opstellen en uitvoeren van een duurzaam inkoopbeleid. Gemeenten kopen jaarlijks voor miljoenen euro’s in en hebben daarmee veel invloed. Bovendien kunnen ze het goede voorbeeld geven aan hun inwoners.
- Door het stimuleren en bewaken van (internationaal) Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen door bedrijven in de gemeente.
- Door het initiëren en ondersteunen van initiatieven zoals de Fairtrade Gemeente Campagne, Gemeenten4GlobalGoals en wereldwinkels als centra voor eerlijke handel.
- Door het motiveren en ondersteunen van groepen burgers die in actie komen voor een betere wereld.
Als inwoner heb je natuurlijk ook een rol te spelen. Er zijn heel veel manieren om je in te zetten voor anderen. Een daarvan is door 16 maart te gaan stemmen en zo te laten weten hoe jij wil dat jouw gemeente omziet naar anderen, dichtbij en wereldwijd.
Kathleen Ferrier, voorzitter Unesco Nederland en ambassadeur ‘Koop een betere Wereld’
John van Balen, voorzitter platform Wereldwinkel.Nu
Karen Kammeraat, voorzitter Stichting Fairtrade Gemeente Nederland